20.07.24
POEZİYA

Oljas SuleymenovOljas Suleymenov 

BÖYÜK ÇÖLÜN ŞEİRLƏRİ

çevirəniElxan Zal

 Oljas Suleymenovun bu şeirləri, onun poetik yaradıcılığınıəsas qayəsini təşkil edir. Bu şeirlərdə o, türk xalqlarının mifoloji təfəkkür xəzinəsinə yol tapan, bəlkə də ilk şair kimi çıxış edir. Rus dilində yazmağına baxmayaraq. Oxucularımız O.Suleymenovu yaxşı tanısa da, onun poetik irsi barədə az məlumatlı olduğundan,  biz qədim türk ruhunu bu günə daşıyan bu şeirləri türkcəyə çevirməklə, insanların genetik yaddaşını oyatmağa çalışdıq.

  

Куман няьмяси

 Яъдадларым,

Йапышын дюйцшдя голларым алтдан,
Yеря йыхылмаьа гоймайын мяни.
Йанындан ютмярям йалныз аьаъын,
Яйри бир будагдан кямянд асарам.
Илкин йыхылмарам мян сон дойцшдя,
Буну йахшы билир  мяни таныйан.
Сяма кцмбязиндян гопуб бир улдуз,
Башым да ашаьы яйилир мяним,
Сядагят андыны вердим гадына ,
Амма юз овъуму юпцрям инди.

Щей аруах,

Nя байгушу инъитмярям, ня гарьаны…
Балатон йолуну эюстярин мяня,
Йанындан бирйоллуг ютярям йохса.
Дярин из гойарам инсанлар цчцн,
Гой мян кечян йоллар йаьышдан сонра,
Пийаля эюрцнсцн дцшмянляримя.

 
    *******
Щей кящярим!
О газ кими гаггылдайыр,
Нярсайаьы нярилдяйир,
Даь селинин гохунъ щызы
Онун няфясиня чатмаз.
мян дцшмянин баьрыны
Ялимля гопардарам,
Гачырдыб бир илхыны,
Кящяря дяйишярям.
Атымын йамбызлары
Йумрудур цряк кими,
Йцзщюрцклц эюзялляр
Пахыллыгдан аьлашар.
Од вя горхуйла долар
Онларын мямяляри.
Мян ъаван вя касыбам,
Мяни йыьыб боьаза
Йашадыьым ит юмрц.
Ханы кюля ейлярям,
Сындырарам белини,
Цстцня ишяйярям,
Дуасыз басдырарам.
Шцтцйярям дянизя,
Галхансыз, йалынгылынъ,
Вер кящяри, вер мяня,
Vермясян гачырдарам.
 
Аргамак 

Щей половес йурду,
Илхыларын шющрятлидир.
Гуру отлар йаьышында
Кящярлярин долашырлар.
Мяня ъаван  ат верин,
Ганым ойнайыр, ганым.
Сонсузлуьа чапарам,
Кюйц- кянди гатлайыб.
Аргамакын ганы гызмар,
Аловуну йел йелляйяр,
Отлар йанар алтымызда,
Тоз бяляйяр нал сясини.
Щуъум нядир?- атак.
Нал сясинин нярясини
Цзэцн ъыьырлара атаг.
 
Гышгабаьы кюч

Сумбуле улдузу
Шюля сачанда,
Мямяли мадйанлар бяйаз сцд веряр.
Чюлцн сямасында ипинъя газлар
Гямли эеъялярдя щарайла учар.
Демяк юрцшлярин оту гоъалыб.
Гыпчаг, йола чых.
Сумбуле улдузу шюля сачараг,
Гой мянинм ялимдя юлсцн астаъа.
 Уралын сащилиндя алдыьы йарадан ъан веряn
 Мящямбятин сон дцшцнъяляри
Йаман мараглыдыр: кефим кюкдцся,
Няйи истяйирям, ону верирляр,,
Гямли щавалара гярибсяйяндя,
Щявясля йаныглы тцркц дейирляр.
İчим шад оланда, шад олур щамы,
Мян гачсам, билирям, щамы гачаъаг.
Урал сусуз галса эüн гызмарында,
Дянизляр эюзцмдя бомбоз олаъаг.
Тайфам кюч ешгиня дцшцб эедяндя,
Чирмяниб, торпаьы тянща якярям.
Щеч kим динмяйяндя, лап аьзы йумуг,
Синямдян бир топа сюзляр тюкярям.
Ещ, яэяр десяляр мяня- ей бюйцк,
Бунлары баьышла, сучдан кечян ол,
Цряйим ачылар, кюнлцм хош олар,
Дцнйа мясуд олар тябяссцмцмдян.
Гялби дцз ярянляр беля сюйляйяр:
« ешит бюйцк яр,
Уралда су варса, дяниз гурумаз,
Яэяр сян саьсанса, бизляр дя саьыг».
О заман мяним дя юлцмцм олмаз.
 
           Батыр Мящямmədин едамюнц дуасы
 
Бисмиллащ!
Узаг ахынларда тапдым юзцмц,
Ил боyу ъянэдяйям,
Дцшмяним хиртдяйяъян,
Йящярдя доьулмушам,
Гандалланмыш юлцрям.
Мяни ит тяк, шящярдя пийада эяздирирляр,
Кюпцклянян атымын ийини унудурам,
Ъянэ щарайым зинданда йадымдан чыхыб эедир.
Бядяними доьрайыб атяшя атаъаглар,
Гафам хатырламыр юз вцгарыны.
Унутмушам мяндян щцркян гадынлары да.
Мян гынындан гяфил чыхан йалын гылынъам,
Ъаныма щопан пас йейир ичими,
Цряк боьазымда йаныр тийя тяк.
Щей! Беля, щей!
ряйим тцкляри йолунмуш шащин,
Щеч ня хатырламыр дуаларым да.
Йаньынлар, савашлар, …аллащ анылмаз.
Аруах!
Ай доьур сящрада, тяртямиз бир Ай,
Барханлар майанын ардынъа гачыр,
Газах газанында сцд кюпцклянир,
Вя итляр эюн ъырыр дарыхмасында.
Узанмышам отурманын дяринлийиндя,
Ялляримя тяряф эялир гоьалсифят  Ай.
 
Айрылыг
 
Беркутун ганадлары
кюлэя салыр боз чюля,
Сыхылмышам дайчайа
Сонсуз щяйяъан иля.
Сапсары йовшан тозу
Долур онун бурнуна,
Щилал тонгал кимидир,
Зцлмятся, эирир гына.
Щардаса боз кящярин
Наллары səs салырлар.
Йаманъа цзцлмцшям
Мяни хатырламырлар.
Ещтийатлы ол иэид,
Сяфяр тящлцкяси мин.
Мяним эюз йашларым да
Кюмяйин олмаз сянин.
 

Мящямmяdя


Дейирляр,
сян щярдян юткям олурсан,
Ярляри баша- баш шаггалаaйараг,
Сонра мисралардан шеир дцзцрсян,
Вя эюзял кялмяндя гымышыр аллащ.
 
Бир дя билирям ки,
бир отурума,
Бир гойун вя дайча йейирсян, ялбят.
Сонра ешитмишям хан доьрайыбсан,
Ей мяним кючярим, горхунъ Мящямбят.
 
Доьрайа-доьрайа şака йапырдын,
Беля сойудурдун сян юз щирсини.
Dейирям, ня йахшы шаир олмушам,
Йохса дуйамаздым шаирлийини.PoEZİYA

Просмотров: 1118 | Добавил: afgan73 | Рейтинг: 5.0/1
Всего комментариев: 0
00000
Имя *:
Email:
Kod *: