23.45.21 TATARLAR HAQQINDA | |
Kazan Tatarıstan Muxtar Respublikasının paytaxtıdır. Əhalisi 1 milyon 138 mindir. Çox müasir bir şəhərdir. İstanbul, Eskişehir ve Balıkesir, Kazan şəhərinin qardaş şəhərləridir. Şəhərin sahə 287.8 km ² olub 7 belediyesi (rayon) var. Şəhərin beynəlxalq bir havalimanı, İdil çayı kənarında bir limanı və Rusiya Federasiyasının Avropa hissəsini Sibirə bağlayan bir qatar stansiyası var. Qazan, 1437-1552 illəri arasında Qazan Xanlığının paytaxtı, 1708-1920 illəri arasında Qazan Vilayətinin (guberniya) mərkəzi, 27 May 1920-ci ildə Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının, 30 Avqust 1990-cı ildə Tatarıstan Sovet Sosialist Respublikasının, 7 Fevral 1992-ci ildən etibarən də Rusiya Federasiyasına bağlı Tatarıstan Respublikasının paytaxtı oldu. Qızıl Ordu dövlətinin dağılmasından sonra 1437-ci ildə qurulan Qazan Xanlığının paytaxtı olan qazanda qısa bir müddətdə məscid, saray, mədrəsə kimi müxtəlif İslami əsərlərlə təzyin edildi və İdil-Ural bölgəsinin ən əhəmiyyətli şəhərlərindən biri halına gəldi. Ancaq hanlıktaki daxili çəkişmələr və sıx Rus təzyiqi nəticəsində şəhər 1552-ci ildə rusların əlinə keçdi. Kazan 1552-ci ildən sonra islami şəhər şəxsiyyətini itirərək bir xristian şəhəri şəxsiyyətinə büründü və 19. əsrin ikinci yarısına qədər bu xüsusiyyətini qoruyub. Qazanın Rus hakimiyyətinə keçməsindən sonra Çar Rusiyası ilk dəfə müsəlman tebaa ilə qarşılaşdı. Idarəçilər imperatorluğun bu yeni tebaasını xristian etmək surətiylə daha yaxşı bir rus tebaasına çevirmək üçün 1555-ci ildə Qazanda bir piskoposlukla qurdular. 1797'de Duhovni Akademiya açıldı. 1785-ci ildə yeni ərazi tənzimləməsi əsnasında İdil və Kama çayları arasındakı yerlər Kazan əyalətinə bağlandı. 1804-ci ildə Kazan Universiteti açıldı. Bu gün hələ xidmət verməkdə olan universitetin əsas binası 1805-1814 illər arasında inşa edildi. 1800-ci ildə şəhərdə ilk mətbəə, 1809-ci ildə universitet Matbaası, 1811-ci ildə də ilk kitab mağazası açıldı. Qazanda Şərq Matbaası (Azyatiski Tipografiya) adlı ilk Ərəb hərfli mətbəə da yenə 1800-ci ildə açıldı. Bu mətbəədə 1802-1810 tarixləri arasında 50 minə yaxın müxtəlif dini kitablar və Qurani basıldı. İkinci Ərəb hərfli mətbəə 1802-ci ildə Kaan Universitetində açıldı. Bu iki mətbəə 1829-ci ildə birləşdirildi. Kommunist dövrdə inşa edilən yeni universitet binaları, parlament binası, sirk və Tatarıstan oteli şəhərdəki görkəmli strukturlardan bazılardır.1990 'dan sonra Türklər tərəfindən inşa edilən idman sarayı, pramit (əyləncə mərkəzi), Səfər oteli və Filarmoni salonu şəhərdəki müasir strukturlardan bəziləri. Bundan başqa 1990-cı sonra Qazanın az qala hər məhəlləsində inşa edilməyə başlayan dəyişik mimarideki kiçik məscidlər və kilsələr də şəhərə çox dinli bir şəxsiyyət vermişdir. | |
|
| |
| Всего комментариев: 0 | |